قانون جدید پهپاد در ایران | ثبت، مجوز و مجازات تا ۵ سال حبس
رئیس‌جمهور قانون جدید ساماندهی پهپادهای غیرنظامی را ابلاغ کرده است.
این قانون شامل ۲۲ ماده و ۱۷ تبصره است و هدف آن، نظم‌دهی به فعالیت‌های مرتبط با پهپادهای غیرنظامی از ساخت و واردات گرفته تا پرواز، آموزش و نگهداری است.
📜 پهپاد غیرنظامی یعنی چه؟
در این قانون، پهپاد غیرنظامی به هر وسیله‌ی پرنده بدون سرنشین گفته می‌شود که کاربرد نظامی ندارد و از راه دور یا به‌صورت خودکار کنترل می‌شود.
کاربرد این پهپادها معمولاً فیلم‌برداری، نقشه‌برداری، امداد، تفریح یا تحقیقات علمی است.
⚖️ چه کسانی مجاز به ساخت یا واردات پهپاد هستند؟
از این پس، ساخت، تولید، آموزش و واردات پهپاد فقط با مجوز رسمی ممکن است.
برای گرفتن مجوز باید چند مرحله طی شود:
استعلام امنیتی از وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه
تأیید ملاحظات دفاعی از سوی وزارت دفاع
بررسی سوابق کیفری از قوه قضائیه
صدور مجوز نهایی توسط وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت)
ساخت یا واردات پهپاد بدون طی این مراحل جرم محسوب می‌شود و مجازات آن حبس و جریمه سنگین نقدی است.
🚫 واردات و خرید و فروش بدون مجوز ممنوع است
قانون جدید تأکید می‌کند که واردات پهپاد و قطعات آن فقط در شرایط خاص مجاز است؛
مثلاً اگر نمونه داخلی وجود نداشته باشد یا تولید داخل پاسخگوی نیاز نباشد.
در غیر این صورت، واردکننده متخلف علاوه بر مصادره کالا، ممکن است به حبس تا چند سال محکوم شود.
🧠 حمایت از تولید داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان
در تبصره‌های قانون، دولت موظف شده از شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه طراحی و تولید پهپاد حمایت کند.
هدف این است که فناوری ساخت پهپاد در کشور توسعه یابد و وابستگی به واردات کاهش پیدا کند.
🧾 ثبت و دریافت سند رسمی مالکیت پهپاد
یکی از مهم‌ترین بخش‌های قانون جدید، الزام ثبت مالکیت پهپاد است.
هر پهپاد باید سند رسمی مالکیت از فرماندهی انتظامی (فراجا) داشته باشد.
این سند شامل موارد زیر است:
شماره شناسایی یکتا
مشخصات فنی (رنگ، بدنه، موتور و تجهیزات)
اطلاعات مالک
نوع کاربری (تفریحی، آموزشی، خدماتی و …)
📌 هرگونه تغییر در مشخصات فنی یا نصب تجهیزات جدید باید در سند جدید ثبت شود.
🕒 مهلت سه‌ماهه برای دارندگان فعلی پهپادها
اگر در حال حاضر پهپاد دارید و سند رسمی ندارید، طبق قانون جدید فقط سه ماه فرصت دارید تا برای ثبت و دریافت سند اقدام کنید.
در غیر این صورت، نگهداری آن غیرقانونی محسوب می‌شود.
🚨 مجازات نگهداری یا پرواز بدون مجوز
هرگونه پرواز، حمل یا معامله پهپاد بدون سند رسمی مالکیت یا بدون مجوز پرواز جرم محسوب می‌شود.
مجازات‌ها شامل:
۲ تا ۵ سال حبس
مصادره پهپاد و تجهیزات
جریمه نقدی سنگین
اگر پرواز بدون مجوز در مناطق نظامی یا امنیتی انجام شود، مجازات حتی سنگین‌تر خواهد بود.
در زمان جنگ یا وضعیت خاص امنیتی، ممکن است حداکثر مجازات حبس اعمال شود.
✈️ قوانین مربوط به پرواز پهپاد
برای پرواز قانونی باید:
مجوز بهره‌برداری از نهاد مربوطه دریافت کنید.
طرح پرواز را در سامانه رسمی ثبت و تأیید کنید.
گواهینامه کاربر هدایت‌کننده پهپاد داشته باشید.
پرواز بدون ثبت طرح پروازی یا بدون گواهینامه ممنوع است.
قرار است شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران سامانه ثبت طرح پرواز را راه‌اندازی کند تا مراجع امنیتی و پدافند بتوانند پروازها را کنترل کنند.
🧍 مسئولیت خسارت و بیمه اجباری
اگر پهپاد شما باعث خسارت به افراد یا اموال شود، مالک یا بهره‌بردار مسئول جبران خسارت است.
همچنین طبق قانون، قبل از هر پرواز باید قرارداد بیمه مسئولیت مدنی در برابر اشخاص ثالث با شرکت‌های بیمه معتبر تنظیم شود.
🚫 محدودیت برای اتباع خارجی
قانون جدید، فعالیت اتباع خارجی در حوزه پهپاد را تقریباً ممنوع کرده است.
اتباع خارجی حق خرید، فروش، تعمیر، حمل، تولید یا واردات پهپاد را ندارند.
در صورت تخلف، علاوه بر مصادره، به حبس درجه چهار طبق قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شوند.
🚨 گزارش مفقودی یا حادثه
اگر پهپاد شما گم شود، دزدیده شود یا در حادثه‌ای از بین برود، باید ظرف ۲۴ ساعت موضوع را به پلیس گزارش دهید.
در غیر این صورت، در برابر سوءاستفاده احتمالی از آن مسئول خواهید بود.
✅ جمع‌بندی: چه باید بکنید؟
قانون جدید پهپادها با هدف ایمن‌سازی آسمان کشور و جلوگیری از سوءاستفاده‌ها تدوین شده است.
اگر پهپاد دارید یا قصد خرید دارید:
حتماً برای دریافت سند رسمی مالکیت و دریافت پلاک اقدام کنید.
- با شرکت در دوره های آموزشی مراکز مجاز نسبت به اخذ گواهینامه و کارت خلبانی اقدام کنید.
بدون مجوز پرواز نکنید.
پهپاد خود را بیمه کنید.
در صورت فروش، معامله را فقط با سند رسمی و مجوز انجام دهید.
عدم رعایت این موارد ممکن است برای شما مجازات سنگین و مصادره پهپاد را به همراه داشته باشد.